Obiekty widowiskowe - projektowanie widowni
Wstęp
W bieżącym miesiącu rozpoczęły się Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016, organizowane przez UEFA, które przebiegać będą w terminie od 10 czerwca do 10 lipca. Poza aspektem sportowym (ach te piłkarskie emocje ;-)), niezwykle istotne jest bezpieczeństwo pożarowe tejże imprezy, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań dotyczących widowni. W związku z powyższym w niniejszym wpisie omówione zostaną podstawowe zasady i wymagania dotyczące projektowania widowni, w szczególności w zakresie warunków ewakuacji, zgodnie z normą PN-EN 13200-1. W celu dokładnej analizy przedmiotowego tematu należy zapoznać się z normą cyt. powyżej.
Podstawowe czynniki i definicje
Obiekt widowiskowy, składający się m.in. z widowni (miejsca, w którym widzowie oglądają wydarzenie) i zaplecza obejmuje wszystkie pomieszczenia, w których gromadzi się publiczność celem oglądania widowiska sportowego, rozrywkowego bądź innego tego typu. Z punktu widzenia szeroko rozumianego bezpieczeństwa istotne są przede wszystkim następujące elementy:
- pojemność projektowa obiektu widowiskowego,
- przepustowość oraz droga dostępu do sektora,
- miejsce bezpieczne, w którym publiczność nie jest już zagrożona.
Wyposażenie techniczne
W przypadku, jeżeli wydarzenie może odbywać się o zmroku lub zachodzie słońca teren widowiskowy należy wyposażyć w oświetlenie o natężeniu min. 10 lx, spełniające kryteria normy EN 1838.
Przepustowość
W przypadku ewakuacji ludzi z widowni należy rozważyć następujące czynniki:
- czas potrzebny na dojście do tzw. miejsca bezpiecznego,
- długość trasy do miejsca bezpiecznego,
- wymiary rzeczywiste dróg wyjścia,
- przepustowość
- całkowitą liczbę osób przebywających na widowni.
Wymagania stawiane obiektom widowiskowym w zakresie wyjścia z widowni:
- ewakuacja w przypadku zagrożenia powinna być realizowana w taki sposób, aby wszyscy widzowie byli w stanie osiągnąć miejsce bezpieczne w ciągu maksymalnie 8 minut w przypadku obiektów widowiskowych na wolnym powietrzu oraz maksymalnie 2 minut w przypadku obiektów pod przekryciem,
- maksymalna długość trasy dla pojedynczego widza do wyjścia, powinna wynosić 30 m w przypadku obiektów pod przekryciem oraz 60 m w przypadku obiektów widowiskowych na wolnym powietrzu
- minimalna szerokość wyjścia z widowni powinna wynosić 1,2 m,
-przepustowość: na trasie poziomej o szerokości min. 1,2 m, w ciągu 60 s może swobodnie wyjść 100 osób (100 osób/minutę/1,2 m), na trasie ze stopniami o szerokości min. 1,2 m, w ciągu 60 s może swobodnie wyjść 79 osób (79 osób/minutę/1,2 m).
Ponadto zgodnie z PD 7974-6:2004 prędkość poruszania się ludzi po drogach ewakuacyjnych przedstawia sięnastępująco:
a) po poziomej drodze ewakuacyjnej – 1,2 m/s (przy zagęszczeniu nie mniejszym niż 0,54 osoby/m2).
b) po pionowej drodze ewakuacyjnej w dół – 0,8 m/s (przy zagęszczeniu nie mniejszym niż 0,54
osoby/m2).
c) szybkość przechodzenia ludzi przez drzwi ewakuacyjne – 1,3 osoby/s/metr czynnej szerokości otworu drzwiowego.
Przy tym należy zauważyć, że w przypadku projektowania widowni o czasie ewakuacji decyduje jednak nie prędkość poruszania się, a przepustowość przejść ewakuacyjnych, ponieważ o sprawności całego procesu ewakuacji decyduje przejście o najmniejszej przepustowości. Związane jest to z faktem, że w przypadku „zakorkowania” trasy do miejsca bezpiecznego, prędkość poruszania może zmaleć niemalże do zera. Jednocześnie należy uwzględnić margines bezpieczeństwa związany z możliwością przebywania na widowni dzieci oraz osób o ograniczonej zdolności do poruszania się.
Przykład obliczeniowy
Założenia: szerokości trasy ze stopniami wynoszącej 1,2 m, maksymalny czas ewakuacji 8 minut (obszar na wolnym powietrzu). W związku z powyższym dla założeń j.w. można zaprojektować sektor o pojemności wynoszącej:
8 minut x 79 osób = 632 osoby.
Podsumowanie
W przypadku projektowania widowni czas ewakuacji determinuje przede wszystkim przepustowość przejść ewakuacyjnych. Przy założeniu [PD 7974-6:2004], że w ciągu jednej minuty człowiek pokonuje (nominalnie) po terenie płaskim dystans ok. 72 m, a w dół po schodach dystans ok. 48 m, to dystanse te odpowiadające czasowi ewakuacji równemu 8 minut wyniosłyby odpowiednio ok. 576 m i ok. 384 m. Niemniej jednak, jak już wcześniej wspomniano, istotniejszym w projektowaniu widowni jest parametr przepustowości tras do miejsca bezpiecznego, a nie prędkość poruszania się, ponieważ w przypadku „zakorkowania” trasy do miejsca bezpiecznego, prędkość poruszania może zmaleć niemalże do zera.. Szacowanie przepustowości przejścia ewakuacyjnego z zachowaniem odpowiedniego marginesu bezpieczeństwa daje możliwość zaprojektowania odpowiednich warunków ewakuacji z widowni już we wczesnych fazach rozwoju pożaru lub w przypadku wystąpienia innego zagrożenia determinującego konieczność ewakuacji z obiektu widowiskowego.
